Girişim Sermayesi (Venture Capital) Nedir?

Geleceğe destek sağlayan girişim sermayesi nedir?

Girişim sermayesi, ticari yolculuğunun başında olanlara yönelik alternatif bir finansman yöntemidir. Parlak, yenilikçi ve sektördeki eksiklikleri dolduran iş fikirlerine destek sağlar. Bu finansman desteği, genellikle yeni kurulan ve büyüme potansiyeli yüksek olan işletmelere verilir. Araştırma, geliştirme, pazarlama ve satış gibi çeşitli faaliyetler için gereken sermaye ihtiyacını karşılar. Böylece iş kurma ve girişimcilik hayali olanlar, mali açıdan zorlanmadan ticaret yapmaya başlayabilir.

İş girişim sermayesinde iki taraf bulunur. Bu taraflardan ilki, ticari fikri için fon elde eden girişimcidir. Diğer aktör ise riske katlanarak yüksek getiri bekleyen ve sermayedar olarak adlandırılan yatırımcıdır. Sermayedar, sadece mali destek vermekle kalmaz; aynı zamanda girişimciye liderlik, strateji, insan kaynakları, pazarlama, ekonomi gibi konularda danışmanlık da yapar. Bu sayede girişimci hem finansal hem de yönetsel anlamda daha emin adımlarla ilerleyebilir.

Girişim sermayesi yatırımını kimler yapabilir?

Venture Capital ya da girişim sermayesi; gelişme potansiyeli yüksek olan küçük ve orta ölçekli işletmelerin faaliyete geçmesini sağlayan uzun vadeli yatırımlardır. Bireysel ve kurumsal fon sahipleri tarafından sıklıkla tercih edilen bir varlık değerlendirme yöntemidir. Bu amaç doğrultusunda girişim sermayesi yatırımı gerçekleştirenlerden bazıları şunlardır:

• Melek yatırımcı girişim sermayesi: Melek yatırımcılar, sermayesi ve deneyimi ile girişimcilere destek veren bireyler ya da topluluklardır. İş fikirlerine kişisel ya da kolektif olarak yardım eder.
• Kurumsal girişim sermayesi (CVC): Kurumsal girişim sermayesi (CVC), firmaların yenilikçi teknolojilere, fikirlere ve pazarlara erişim sağlamak için start-uplara yaptığı yatırımlardır.
• Geleneksel girişim sermayesi: Bu kapsamda bankalar, sigorta şirketleri ve diğer finansal kuruluşlar yer alır. Örneğin Türkiye’deki mali kuruluşlar, KOSGEB ile iş birliği yaparak girişimcilere finansman sağlar.

Girişim sermayesi şirketleri ise doğrudan inovatif iş fikirlerine yatırım yapmak için oluşturulmuş profesyonel kuruluşlardır. Yeni kurulan firmalara sermaye, yol haritası ve iş ağı gibi destekler sunar. Özetle, girişimlere know-how* yardımıyla birlikte sermaye aktarımını amaçlar.

Girişim sermayesi yatırım ortaklığı nedir?

9 Ekim 2013 tarihinde Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından çıkarılan tebliğ, girişim sermayesi yatırım ortaklığına (GSYO) dair detayları içerir. Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliği kapsamında bu kurumlara yönelik bir tanım bulunur. İlgili tanıma göre GSYO’lar; kanunla belirlenmiş varlık ve haklardan oluşan portföyleri işleten ve paylarını ihraç eden sermaye piyasası kurumlarıdır. Bir diğer ifadeyle kayıtlı sermayeli olarak kurulan ve bunları girişim sermayesi yatırımlarına yönelten ortaklıklardır.

Girişim sermayesinin girişimcilere ve ekonomiye katkısı nasıldır?

Risk sermayesi fonlarının hem girişimcilere hem de ekonominin geneline pek çok katkısı vardır. Aşağıda yenilikçi iş fikirlerinin yolunu açan bu yatırımların faydalarını görebilirsiniz.

Ayrıca risk sermayesi fonları, teknolojik büyümeye ve inovasyona da katkı sağlar. Yeni istihdam olanakları yaratarak ülkenin kalkınmasında önemli rol oynar. Takip eden başlıklarda bu faydalara ilişkin detayları görebilirsiniz.

Teknolojik büyüme ve inovasyon

Risk sermayedarları, genellikle fonlarını inovasyon ve teknoloji odaklı girişimlere yönlendirir. Aşağıda bazı teknoloji odaklı risk sermayesi şirketlerini ve bunların finansman desteği verdiği markaları görebilirsiniz.

500 Startup: Udemy, Canva, GitLab, Talkdesk, Intercom ve YayPay.

Accel Partners: Facebook, Slack, Adroll, Dropbox, Docusign ve CrowdStrike.

Frontline Ventures: Google, LinkedIn, Stripe, Segment, Looker, Airtable ve Workday.

Türkiye’de ise bu alanda 212 Capital, StartersHub, Tarvenn Ventures, EQT Ventures ve Earlybird Venture Capital ön plana çıkar. Bu risk sermayedarları; e-ticaret, bulut bilişim, yapay zekâ ve telekomünikasyon gibi alanlarda iş fikri olanları destekler.

İşletme büyümesi ve yeni istihdam olanakları

Statista’nın verilerine göre Türkiye’de toplam girişim sermayesi yatırım fonu, 417,8 milyon ABD dolara ulaşabilir. Önceki yıllara göre belirgin bir artışı gösteren bu rakam, her geçen gün hızla yükselmeye devam eder. Risk sermayesine olan talebin yükselmesi, işletmelerin büyümesini ve yeni istihdam olanaklarının ortaya çıkmasını sağlar. Böylelikle işsizlik azalırken üretim ve büyüme verileri artabilir.

Hangi alanlarda girişim sermayesi yatırımı alınır?

Farklı alanlara yönelik girişim sermayesi destekleme programı türleri bulunur. Bu alanlar arasında teknoloji, sağlık, eğitim, çevre, finans, e-ticaret, sanat ve daha birçok sektör sayılabilir. Eqvista’nın verilerine göre en yüksek risk sermayesi fonu alan ilk 10 iş kolu şunlardır:

• HealthTech (Sağlık teknolojisi)
• FinTech (Finans teknolojisi)
• Enerji
• Toplu taşıma
• Gıda
• Pazarlama
• Güvenlik
• Medya
• Proptech (Gayrimenkul teknolojisi)
• Robotik

Sayılanlar arasında teknoloji girişimleri ön plana çıkar. Ayrıca diğer sektörlerdeki potansiyeli yüksek iş fikirleri de risk sermayedarlarından finansman desteği alabilir. Bu noktada inovasyon ve büyüme kavramları belirleyici rol oynar.

Teknoloji girişimleri: İnovasyonların ve start-up’ların desteklenmesi

Risk sermayesi, teknolojik gelişmelerin itici güçlerinden biridir. Büyümesini bu finansman yöntemine borçlu olan çok sayıda başarılı şirket bulunur. Örneğin Google, 25 milyon dolarlık ilk önemli yatırımını Kleiner Perkins ve Sequoia Capital risk sermayesi şirketlerinden almıştır. Jeff Bezos’un kurduğu Amazon da Kleiner Perkins’den aldığı 8 milyon dolar yatırımla ivme kazanarak küresel e-ticaret liderine dönüşmüştür. Özetle inovasyon ve teknoloji odaklı start-uplar, bu finansman yönteminden yararlanarak dünya devi firmalardan biri olabilir.

İş geliştirme ve büyüme: Potansiyeli yüksek işletmeler

İş geliştirme ve büyüme, girişimlerin başarısını belirler. İş geliştirme; yeni pazarlar keşfetme, müşteri tabanını genişletme, ürün yelpazesini çeşitlendirme ve operasyonları etkinleştirme gibi adımları içerir. Büyüme ise gelir artışı, istihdam yaratma ve rekabet avantajı kazanma gibi hedefleri kapsar. İşletmeler genellikle bu hedeflere ulaşmak için sermayeye ihtiyaç duyar. Girişim sermayesi, bu ihtiyaca yanıt vererek erken aşamadaki şirketlerin yolunu açar.

Geleceğin işletmelerine destek veren girişim sermayesi nasıl alınır?

İşletmeler, girişim sermayesi almak için bazı detaylara dikkat etmelidir. Bunun için öncelikle desteklenen sektörleri ve iş modellerini öğrenmelisiniz. Ardından ayrıntılı bir iş planı hazırlayabilir ve potansiyel yatırımcıları araştırabilirsiniz. Ayrıca iş ağınızı genişletmeli ve bağlantılarınızı artırmalısınız. Böylece hedef yatırımcılarınıza daha kolay ulaşırsınız. Risk sermayedarlarıyla iletişime geçtikten sonra iş fikrinizi detaylıca sunmanız da oldukça önemlidir. Hedeflerinizi ve beklentilerinizi açıkça belirterek girişim sermayesi alabilir, iş fikriniz için finansman bulabilirsiniz.

Notlar:

*bir işin en iyi ve kolay şekilde nasıl yapılacağını gösteren bilgi ya da ticari sırdır.