ETBİS Nedir, Nasıl Kayıt Olunur?

Dijital ticaretin anahtarı Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) nedir?

Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi, e-ticaret verilerinin toplandığı ve sorgulandığı platformdur. Ticaret Bakanlığı tarafından ve 11 Ağustos 2017 tarihli Resmî Gazete ile hayata geçirilmiştir. Bu tarihte yayımlanan tebliğ ile elektronik yollarla ticaret yapanların ETBİS’e kaydolması zorunlu kılınmıştır. Ayrıca aynı tebliğde sisteme kayıt ve bildirim yükümlülüğü olanların dikkat edeceği esaslar da yer alır. Özetle ETBİS, elektronik ticaret faaliyetlerinin kaydını ve kontrolünü sağlayan sistemdir.

ETBİS'in işletmelere ve tüketicilere faydaları nelerdir?

Ticaret Bakanlığı tarafından uygulamaya konulan Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi, online alışverişteki kayıt dışılığı önler. E-ticaret faaliyetlerinin yasal zeminde ilerlemesini mümkün kılar. Böylece ticari hayatı olumsuz etkileyen, tüketici haklarının göz ardı edilmesi ve haksız rekabet gibi süreçler ortadan kalkar. Bu sistemin bir diğer faydası da e-ticaret verilerini istatistikler ve raporlar hâlinde görmektir. Tüm elektronik ticaret faaliyetleri tek bir sistemde toplandığı için dönemsel, sektörel ve ürün bazında analizler yapmak mümkün olur.

Örneğin e-ticaret Bilgi Platformu tarafından yayımlanan istatistikler, 2022 yılına ilişkin verileri gösterir. Bu istatistiklere göre tüketiciler, online alışverişte en fazla kartı işlemleri; en az kapıda ödeme seçeneğini tercih etmiştir. Ayrıca tutar sıralamasına göre konaklama, dekorasyon, hava yolları, beyaz eşya, giyim ve elektronik kategorilerinde harcama yapmıştır. Şirketler, online alışverişte rağbet gören kategoriler ve ödeme yöntemleri gibi verileri inceleyerek stratejik adımlar atabilir.

Yapılabilecek işlemler ve sunulan imkânlar nelerdir?

ETBİS’e kayıtlı firmalara ait ticari bilgiler, bu sistem üzerinden kamuyla paylaşılır. Tüketiciler, e-Ticaret Bilgi Platformu aracılığıyla sisteme kayıtlı şirketleri sorgulayabilir. ETBİS sorgulamasıyla online alışveriş yapmak istediği işletmenin ticaret ünvanı, internet adresi ve MERSİS (Merkezî Sicil Kayıt Sistemi) numarasını öğrenebilir. Bu sayede işletme sahipleri de potansiyel müşterilerinin güvenini kazanır. Böylece online alışverişin yasal zeminde ilerlemesi ve tarafların haklarının korunması mümkün hâle gelir.

Kimler ETBİS’e kayıt olabilir?

Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi tebliği, kayıt zorunluluğu olanlardan bahseder. Bu tebliğin 5. maddesine göre ETBİS kaydı yaptırması gerekenler aşağıdaki gibidir.

• Aracı hizmet sağlayıcılar
• Kendilerine ait internet sitesi ya da mobil uygulama üzerinden online satış gerçekleştirenler
• Yurt içinde kurulsa da yurt dışında bir aracı hizmet sağlayıcı üzerinden sadece dış pazara satış yapanlar

ETBİS yönetmelikleri kapsamında gerçek ve tüzel kişiler yer alır. Ayrıca ürünlerini online yollarla pazarlayan esnaf ve sanatkârlar da bu sisteme kaydolur. Sayılan kişilerin Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi başvurusunda belirteceği bilgiler birbirinden farklıdır.

Başvuru yaparken gerekli belgeler nelerdir?

ETBİS’e kayıt için gerekli belgelerden bahsetmek mümkün değildir. Zira bu sisteme kayıt olmak için yalnızca bazı bilgileri, ilgili bölümlere eksiksiz olarak yazmanız yeterlidir. Aşağıda ETBİS başvurusunda istenilen bilgileri görebilirsiniz.

Bu noktada MERSİS (Merkezî Sicil Kayıt Sistemi) numarasına ayrı bir parantez açalım. Söz konusu numara, KOBİ’lerin dijitalleşme sürecinde önemli bir rol oynar. Ticari hayattaki e-Dönüşüm anlayışıyla beraber ortaya çıkan MERSİS, işletmelere ait verilerin tutulduğu bir veritabanıdır. MERSİS no ise bu veritabanına kaydolan şirketlere tanınan 16 haneli numaradır. Kuruluş işlemlerinden birleşme ve bölünme gibi kararlara kadar her adımda kullanılan bu kodla ETBİS kaydınızı gerçekleştirebilirsiniz.

ETBİS’e kayıt olmak zorunlu mu? Kayıt olmama cezası var mı?

11 Ağustos 2017 tarihli ETBİS tebliğinde belirtilen tacirlerin bu sisteme kayıt yaptırması zorunludur. Bu tacirlerin tabi olduğu bazı yasal düzenlemeler vardır. Bunlar arasında 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun da yer alır. İlgili kanunun “Cezai Hükümler” başlıklı 12. maddesinde e-ticaret ETBİS kaydı zorunluluğunu yerine getirmeyenlere uygulanan yaptırımlardan bahsedilir. Bu kanun hükmüne göre kayıt ve bildirim sorumluluğunu yerine getirmeyenler, 10 bin TL’den 100 bin TL’ye kadar idari para cezasına çarptırılır. Bahsi geçen tutarlar; yıllara, yasaya aykırılık durumuna ve yeni düzenlemelere göre değişiklik gösterebilir.

Adım adım ETBİS’e nasıl kayıt olunur? Hangi bilgiler eklenir?

E-ticaret yapmak isteyen işletmeler, ETBİS başvuru süresinde bu sisteme kayıt yaptırmalıdır. ETBİS kayıt süresi, elektronik ticaret faaliyetlerine başlayana kadar devam eder. Yani şirketler, e-ticarete adım atmadan önce bu kaydı gerçekleştirmelidir. Bu işlemde izlenecek adımlar ise sırasıyla şöyledir:

Site doğrulaması için verilen karekodu, sorunsuz bir şekilde web sitenize eklemelisiniz. Bu aşamayı tamamladıktan sonra, e-Ticaret Bilgi Platformu üzerinden kaydınızı sorgulayabilirsiniz. Son olarak, bu bilgi ve sorgulama sistemine dâhil olmak için herhangi bir ETBİS kayıt ücreti ödemenize gerekmediğini de belirtelim.

Notlar:

*web sitelerinin alt kısmında yer alan bölüm