Türkiye’de hizmet veren bankalar işlemlerin büyük çoğunluğunu TL ile yapsalar da yabancı paraya sahip müşterilere özel hizmetler de sunarlar.
İçindekiler
Döviz tevdiat hesabı olarak da adlandırılan bu hesapların işleyişi de diğer hesaplardan farklıdır. Yabancı parası bulunanlar için açılan döviz tevdiat hesabı nedir?
Döviz tevdiat hesabı aslında mevduat hesapları anlamına gelir fakat yabancı para birimleri işin içine girdiği için döviz kelimesi ile birlikte anılır ve işlemler bu şekilde gerçekleşir. Peki döviz tevdiat hesabı ne demektir? DTH, yurt dışında ya da yurt içinde yerleşik olarak bulunan kişilerin, bankalarda açtıkları tüm yabancı para biriminden olan hesaplarına verilen isimdir. Yani bireysel olarak sizin herhangi bir bankada dolar, euro, pound gibi hesaplarınız varsa otomatik olarak döviz tevdiat hesabınız var demektir. Çalıştığınız bir banka ya da diğer bankalar üzerinden çok kısa süre içerisinde döviz hesabı açtırılması ve kullanılmaya başlanması mümkün.
Döviz hesapları, bankaların hizmet sunduğu tüm kanallardan açılabilir. Hesap açılış sırasında çoğunlukla bir belge talep edilmez. Fiziksel şubelerde yapılan işlemlerde bir sözleşme imzalatılırken online kanallarda dijital sözleşmeler için onay istenir. Bankaların hemen hepsinde süreç aynı şekilde işler. DTH açmak için kullanılabilecek kanallar aşağıdaki gibidir:
DTH Açmak İçin Kullanılabilecek Yöntemler | ||||
1-) | Fiziksel şubeye gitmek | |||
2-) | İnternet şubesine / sitesine giriş yapmak | |||
3-) | Mobil uygulama üzerinden hesap açmak | |||
4-) | Çağrı merkezini / müşteri hizmetlerini aramak | |||
5-) | Digital onboarding / uzaktan müşteri edinme hizmetinden faydalanmak |
Döviz hesapları, klasik banka hesaplarına bağlı olarak açılır. Temelde bir çeşit vadesiz mevduat hesabı olarak kabul edilir. Fakat vadeli bir şekilde açılabilmesi de mümkündür. Vadesiz olarak açılan döviz hesapları, hesap sahibinin özel talebi olmadığı sürece açık kalır ve her zaman kullanılabilir. Vadeli döviz tevdiat hesabı ise vade sonu ile ilgili talimata göre açık kalır ya da kapanır. Vade sonunda tüm mevduatın vadesiz hesaba aktarılması şeklinde talimat verilmişse, vade bitiş tarihinde hesap kapanır. Bunun yerine anaparanın ya da tüm mevduatın vadeli hesapta kalması ve vadenin yenilenmesi de sağlanabilir. Kısaca “Döviz tevdiat hesabı ne kadar süre kullanılabilir?” sorusunun cevabı, hesabın sahibine bağlıdır.
Hesap kapatma işlemleri genellikle fiziksel şubelerden yapılır. Fakat pek çok banka bu hizmeti internet şube ve mobil uygulama üzerinden de sunmaktadır. İnternet şubesine ya da mobil uygulamaya giriş yapıldığında, hesaplarla ilgili sekmede, hesap kapatma ile ilgili bir buton bulunur. Ardından yönergeler takip edilerek hesap kapatılabilir.
Döviz tevdiat hesabı, belli bir sınırlama olmadan herkesin açabildiği hesap türü. Aynı maaşınız ya da birikimleriniz için sahip olduğunuz TL hesapları gibi bir anda döviz hesabı da açtırabilirsiniz. Bunun için bir banka tercih ederek hesap açtırma işleminizi başlatmanız yeterli. Zaten aktif olarak çalıştığınız bir banka varsa da internet şubesi, mobil bankacılık üzerinden ya da direkt şubelere giderek döviz hesabına sahip olabilirsiniz. Vadeli ya da vadesiz olarak iki şekilde açabileceğiniz döviz tevdiat hesapları ile para alma, gönderme, ödeme gibi işlemlerin yanında birikimlerinizi de yönetebilirsiniz.
Döviz hesabı açarken dikkat edilecekler listesinin başında vergi oranları yer alıyor. Vade miktarlarına göre kâr elde edeceğinizi düşündüğünüz yatırımlarınız, vergilerden dolayı ana paranızdan bile götürmeye başlayabilir. Bu yüzden özellikle vadeli döviz hesabı açtığınız sırada bankaların size sunduğu döviz tevdiat hesabı faiz oranları ve döviz tevdiat hesabı stopaj oranlarını iyice hesaplamak gerekiyor. Eğer birikim tutarınıza işlenecek faizin getirisi, yıl içinde alınacak verginin değerinden daha az ise ya vadesiz olarak kenarda tutmak ya da TL hesabı üzerinden vadeli hesap açmak daha karlı. Faizlerin getirisi hakkındaki detaylı bilgileri bankaların sunmuş olduğu faiz oranları neticesinde inceleyebilir ve bunun üzerinden karlılık durumunuzu kontrol edebilirsiniz.
Bireysel olarak sahip olduğunuz bütün döviz hesapları ve içinde bulunan döviz miktarları, Merkez Bankasının da sisteminde yer aldığı için ekonomik olarak belli noktalarda bilgiler verir. Ülkenin ekonomik durumu değerlendirilmek istendiğinde döviz tevdiat hesapları iyi bir gösterge. Bunun en önemli sebebi ise ülkenin para biriminin değerini anlayabilmek. Ülke içerisindeki döviz tevdiat hesaplarının çok sayıda olması, aynı zamanda bu hesaplardaki tutarların da yüksek olması, ülke içerisindeki ekonomik durumun yerel para özelinde kötüleştiği anlamını taşır. Sonucunda da kısa süre içerisinde döviz fiyatlarında çok büyük yükselmeler görülür.
DTH’nin esas takip edildiği sistem Merkez Bankası. Her hafta perşembe günü istisnasız olarak Merkez Bankası tarafından belli değerler açıklanır. Özellikle “Yurt İçi Yerleşiklerin Döviz Mevduatları” ismi ile bireylerin ve de kurumların sahip olduğu döviz hesaplarının hacimleri ve oluşan değişiklikler sunulur. Bu durumda Türk vatandaşların dönemsel olarak dövize yönelişlerini takip ve analiz etmek mümkün olur. Belli başlı durumlar dahilinde Merkez Bankası’nın kontrolünde gerçekleşen ekonomik düzenlemelerin yansımasını da takip edebilirsiniz.
Bir ülke içerisinde döviz tevdiat hesaplarının oranları ve genel olarak durumları dolarizasyon olarak adlandırılır. Eskiden genelde döviz kavramı dolar ağırlıklı olduğu için bu şekilde adlandırılsa da şu anda kullanılan tüm döviz seçenekleri için aynı sistem söz konusu. Bir ülke içerisinde yaşayan insanların dövize yönelmesi büyük sorun olduğu için dolarizasyonun olabildiğince az olmasına dikkat ediliyor. Özellikle Türkiye gibi dış borç konusunda yüksek ve döviz konusunda açık pozisyona sahip olan ülkelerde bu durumun önüne geçmek yerine durumun iyi yönetilmesi gerekiyor. Bu yüzden dolarizasyonun anlık olarak takip edilmesi oluşabilecek büyük değişiklikler için anında yönetimin iyi uygulanması şart.
Döviz tevdiat hesaplarının tümünde belli kurallara bağlı olarak vergi uygulaması yapılıyor. Sadece birikim için kullandığınız ya da işlemlerinizi gerçekleştirmek için açtığınız vadesiz döviz hesaplarında herhangi bir vergi durumu söz konusu değil. Fakat vade süresine göre faiz işleten ve bunun üzerinden birikimlerin üzerine ekstra gelir kazandıran vadeli döviz hesapları için küçük miktarlarda da olsa vergi alınıyor.
21 Mart tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanmış olan yeni düzenleme ile döviz hesaplarındaki vergi oranlarında da değişiklik meydana geldi. Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan kararnameye göre vadesi 1 yıla kadar olan hesaplardaki yüzde 16 oranında alınan vergi yüzde 20’ye yükseltildi. 1 yıldan daha fazla vadesi olan hesaplarda ise yüzde 13’ten yüzde 18’e artış kararı alındı.
Her sene yeni gelen düzenlemelerle vergiler konusunda belli oranlarda artışlar yapılıyor. Bazen bu rakamlar çok minimal olsa da bazen de tahmin edilenden çok daha yükseğe çıkabiliyor. Vergilerin düzenli olarak, özellikle döviz hesaplarında uygulanmasının en önemli sebebi, vatandaşların döviz hesaplarına olan talebini azaltmaya çalışmak. Ekonomi içerisinde yurt içinde kullanılan paranın değerini düşürmemek ve kendi para birimi üzerinden işlemlerin yapılması için döviz hesaplarındaki vergi oranı artırılmakta ve yerel para birimine doğru teşvik edilmekte. Özellikle yatırımlarını ve birikimlerini döviz üzerinden yapmak isteyenlerin yerel para birimini tercih etmesi için uygulama sistematik bir şekilde ilerliyor.
Döviz tevdiat hesapları, genellikle döviz yatırımı yapanlar tarafından kullanılır. Çünkü bu hesapların en önemli avantajı, anlık olarak döviz alıp satma imkânı sunmasıdır. Alım satımlar anlık olarak yapılabildiği için döviz kurlarındaki dalgalanmalardan kâr elde edebilmek de mümkündür. Döviz tevdiat hesapları son durumları güncel bir şekilde gösterir ve bu sayede kayıp riski en aza iner. Bununla birlikte pek çok banka, ATM’den döviz çekme hizmeti de sunar. Bu da TL cinsindeki mevduatın hızlı bir şekilde dövize dönüştürülüp nakit olarak çekilebilmesine olanak tanır.
Bu hesaplar yerli, yabancı ve kamu bankaları nezdinde açılabilen hesaplardır. Dolayısıyla hesaplardaki mevduatlar her zaman güvendedir. Bununla birlikte hesaplarda bulunan dövizler, TMSF tarafından güvence altına alınır. Yani bankanın herhangi bir problem yaşaması durumunda, hesabında döviz bulunan kişilerin parası, belirli bir üst limit dahilinde mevduat sahibine ödenir.
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.