Borsa Neden Düşüyor?

Bilgiye, analize dayalı yatırım yapılmalı 

Geçtiğimiz ay HangiKredi için yazdığım yazıda da anlatmaya çalışmıştım. Bu yatırımcıların büyük bir bölümünün finansal okuryazarlık düzeyi son derece ne yazık ki çok düşük. Piyasanın temel işleyiş kuralları bile yeterince bilinmiyor. Bilgiye, analize dayalı yatırım yapmaktan ziyade kulaktan dolma bilgilerle, sosyal medya tuzaklarına düşerek işlem yapıyorlar. Tanımadıkları, ismini bilmedikleri, yüzünü görmedikleri insanların sosyal medyada yaptıkları bir paylaşım ile kendilerini zengin edeceklerine inanıyorlar.

Yatırımcı sayısının artması, sermayenin tabana yayılması elbette çok sevindirici. Orta hatta uzun vadede bunun faydalarını ülke ekonomisinde şüphesiz ki göreceğiz. Yeni halka arzlar da yatırımcı ilgisini hızlandırdı. Ancak yatırımcıların bir bölümünün gözünde öyle bir hava oluştu ki; sanki hisse senedi riskli bir finansal ürün değil, borsada her gün herkese bedava para dağıtılıyormuşçasına bir psikoloji oluşmaya başladı. 

1,800 puan seviyesinden başlayan ve 2022 yılının sonuna doğru 5,700 puan seviyesini test eden endekse satış gelmesi bence son derece doğal. Hatta bu satışların önümüzdeki döneme ilişkin piyasanın daha sağlıklı çalışması açısından gerekli olduğunu da bilmek gerekir. Son günlerde yaşanan satışların biraz sert olduğu doğrudur. Ancak yükseliş ne kadar sert olursa düşüş de benzer sertlikte olur.

Düşüşe neden oldu diyebileceğimiz ana bir neden yok. SPK’nın yatırım fonları ile ilgili yaptığı bir uyarıdan kaynaklanabileceği düşüncesi var,  HDP’nin Hazine’den aldığı yardıma Anayasa Mahkemesi kararı ile bloke konması etken olmuş olabilir, İBB’ye kayyum atanabileceği yönündeki dedikodular piyasada tansiyonu yükseltmiş olabilir, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimleri erkene çekebiliriz açıklamasının rahatsızlık yarattığı görüşü var ki buna katılmam mümkün değil. Bu tarihten sonra hangi seçime erken seçim denebilir ki. Zamanında yapılsa zaten beş ay kaldı. 

Son dönemlerde gerçekleştirilen halka arzlar ve bu halka arzların büyüklüğü de piyasada satışa neden oluyor. Yatırımcılar halka arzlara katılmak için portföylerinde bulunan hisse senetlerinin bir bölümünü veya tamamını satarak nakit yaratmaya çalışıyorlar. 

Endeksin 5,000 puan seviyesinin altına inmesi ben de dahil pek çok piyasa profesyonelinin beklediği bir şey değildi. Ancak borsada hala beklentinin bitmediği, yaşananların bir teknik düzeltme olduğu görüşündeyim. Borsa ve borsa yatırımcısı açısından en önemli riskin ise sistemdeki kredi hacminin büyüklüğü olduğu görüşündeyim. Bir de sistemin kendi yarattığı risk var; o da kredi hacminin büyüklüğü. Yatırımcıların çok büyük bir bölümü kredili pozisyon taşıyorlar. Borsada yaşanan ani sert satışlar kredili işlem yapan hesaplarda teminat tamamlama çağrılarını (margin call) devreye sokuyor ve bu süreç satış baskısının daha sert biçimde devam etmesine neden oluyor.  

Yatırımcılar ikiye ayrılıyor

Bugünlerde yatırımcıların iki gruba ayrıldığını gözlemliyorum. Yeni gelen, piyasa tecrübesi az olan yatırımcılarda bir panik havası var. Belki de ilk kez böylesine dalgalı bir piyasa ile karşı karşıya kaldılar. Tecrübeli yatırımcılar ise sakince olan biteni izliyor, suların durulmasını bekliyor, hatta yaşanan bu düşüşleri doğal karşılıyorlar. Bir kısmı da bu düşüşleri alım fırsatı olarak değerlendiriyor. 

Piyasaya ilişkin genel görüşümde ise bir değişiklik yok. Endeks, zaman zaman dalgalansa da hatta bu dalgalanmalar sert olsa da ben piyasanın seçime kadar iyi olacağını düşünüyorum. Bu, seçim sonrası için kötümserim anlamına da gelmemeli. Seçim sonrasına ilişkin beklentileri ancak seçimde ortaya çıkacak tabloya göre değerlendirilebiliriz. Piyasaların önündeki en önemli viraj, seçim. Her seçim bir belirsizliktir. Seçim sonrası şu an için sis. Sandıktan çıkacak sonuç o sis bulutunu dağıtacak.

Yatırımcılara tavsiyem eğer aldıkları pozisyonun doğru olduğuna inanıyorlar ise sakin olmaları ve pozisyonlarını taşımaları. Hatta bir süre ekrandan uzak kalmaları. 

Kısa vadeli işlem yapan yatırımcılar için ise süreç ciddi derecede sıkıntılı. Maalesef bir kez daha bilgi düzeyini yükseltmeden, kulaktan dolma bilgilerle işlem yapan, bunu kredili olarak yapan, gün içi pozisyon alan yatırımcıların kayıpları ise çok daha büyük. Onlara da son bir tavsiyem var. Oluşan zararı kısa sürede çıkartmak için sakın ola ki; daha agresif işlemler yapmayın.

Selam ve sevgilerimle
Mert Yılmaz
 

Mert Yılmaz'a ait diğer içerikleri okumak için:

Borsaya Yatırımcı İlgisi Çok Yoğun
Borsada Neler Oldu? Bundan Sonra Neler Olacak?
Yatırımcı Olmak Zor Zanaat